اندازه گیری دوز جذبی کلیه ها، کبد، مثانه و تخمدان در آزمایش سنتی گرافی کلیه با رادیو داروهای ۹۹mtc-ec و ۹۹mtc-dtpa با استفاده از فنتوم به روش دوزیمتری ترمولومینسانس

زمینه وهدف: هدف از این مطالعه اندازه گیری دوز رسیده به کلیه ها، مثانه، کبد و تخمدان در سنتی گرافی کلیه با رادیو داروی(ethylene dicysteine-99mtc (99mtc-ec و مقایسه آن با دوز رسیده از رادیو داروی(99mtc -dietheylne triamine penta-acid)99mtc-dtpa  می باشد، که به طور متداول در سنتی گرافی کلیه از آن استفاده می شود.روش کار: این مطالعه از نوع کاربردی می باشد. در این پژوهش ابتدا از یک فنتوم آب با ابعاد هندسی مشابه بدن، متشکل از قسمت های تنه و شکم استفاده شد. در داخل قسمت های شکم و تنه، فنتوم های کلیه، کبد، مثانه و تخمدان از جنس perspex با ابعاد استاندارد مطابق با دستورالعمل 23 icrp ساخته و در داخل فنتوم شکم و تنه قرار گرفت. برای دوزیمتری از 30 تراشه مکعبی شکل لیتیم فلوراید دوزیمتر ترمولومینسانس (100tld-) استفاده گردید. دوز رسیده به کلیه ها، کبد، مثانه و تخمدان ها با توزیع مقادیر متفاوت از رادیو داروهای 99mtc-ec و 99mtc-dtpa که در کلینیک از آن ها استفاده  می شود، در قسمت های مختلف فنتوم قرار داده شده و دوز جذبی اندام و نیز دوز سطحی در ناحیه هر اندام اندازه گیری شد. سپس با اندازه گیری دوز جذبی پوست در نواحی کلیه ها، کبد، مثانه و تخمدان ها در 20 بیمار زن (10 بیمار برای هر رادیو دارو) تحت اسکن کلیه، دوز جذبی اندام های مذکور با استفاده از نتایج به دست آمده از فنتوم محاسبه گردید. در این طرح، نتایج با استفاده از نرم افزار آماری spss v.16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ به طوری که ابتدا با استفاده از آزمون  one-sample kolmogorov-smirnov  نرمال بودن توزیع داده ها بررسی شد و سپس با استفاده از آزمون آماری t-test مقایسه ای بین مقادیر میانگین دوز جذبی بین دو گروه از بیماران تحت اسکن کلیه با دو رادیو دارو انجام گرفت.یافته ها: نتایج اندازه گیری دوز سطح پوست و دوز جذبی کلیه ها، کبد، مثانه و تخمدان هاارتباط خطی خوبی را با یکدیگر نشان می دادند. همچنین رابطه بین دوز جذبی و دوز سطح پوست اندام های مذکور با اکتیویته کل به کار رفته به صورت خطی تغییر می کرد. دوز جذبی محاسبه شده اندام های مورد نظر با رادیو داروهای 99mtc-ec و 99mtc-dtpa عبارتند از:الف: برای مثانه به ترتیب mrad/mci 74/0 ±91/2 و mrad/mci 98/0±42/4 بود (٠٠١/٠p=).ب: برای کبد برای به ترتیب mrad/mci  019/0± 58/1و mrad/mci 44/0± 44/2 بود (٠٠٠/٠p=).ج: برای کلیه چپ در اسکن به ترتیب mrad/mci 14/0±60/2 و، mrad/mci 93/0± 11/4 بود (٠٠٠/٠p=).د: برای کلیه راست در اسکن به ترتیب mrad/mci 036/0±67/2 و، mrad/mci 06/1± 04/4 بود(٠٠٣/٠p=).ه: و برای تخمدان ها نیز به ترتیب mrad/mci 025/0±62/1 و ، mrad/mci 28/0± 55/2 بود (٠٠٠/٠p=).نتیجه گیری:�به طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در بیماران تحت اسکن کلیه با رادیو داروی 99mtc-ec دوز جذبی کلیه ها، کبد، مثانه و تخمدان ها در مقایسه با دوز جذبی از رادیو داروی 99mtc-dtpa به طور قابل ملاحظه ای کمتر است. رادیو داروی 99mtc-ec  با توجه به مزایای دیگری مانند سهولت تهیه، کم هزینه بودن، برداشت کبدی ناچیز، دفع کلیوی سریع و تصاویر با کیفیت بالا که نسبت به رادیو داروی99mtc-dtpa دارد، می تواند به عنوان رادیو داروی مناسب در اسکن رادیوایزوتوپی کلیه در بخش های پزشکی هسته ای مورد استفاده قرار می گیرد.